Over Anne-Minke
AMeij Theaterwerk
Anne-Minke Meijer (Leerdam, 1982) studeerde in 2008 af als theaterdocent aan ArtEZ Zwolle. Sindsdien is ze op veel verschillende vlakken van het theater werkzaam geweest. Inmiddels werkt ze voornamelijk als toneelschrijver en regisseur, maar ook als docent. De verschillende aspecten van theatermaken complementeren elkaar; in regie ontstaat tijdens het maakproces door haar achtergrond als docent snel een doeltreffende cohesie binnen de groepen waarmee ze werkt. De wisselwerking tussen toneelschrijven en regie spreekt voor zich.
“Als theatermaker ben ik altijd bezig met de vraag:
‘Hoe een mens te zijn?’
Hoe verhoud je je tot jezelf en anderen?
Hoe uit zich dat, verbaal en non-verbaal? Dit zie je terug in zowel mijn werk als schrijver, als regisseur en als docent.”
Wat anderen zeggen
Baue van Leyden, acteur:
‘Jaren geleden, tussen de jeugdtheaterschool en de toneelacademie in, speelde ik in de voorstelling Gebr., onder de regie van Anne-Minke. Daar maakte ik voor het eerst kennis met de serieuze kant van acteren; scènes, situaties en karakters op een analytische manier benaderen. Wie ben je, waar kom je vandaan en waar ga je naartoe? Wat draagt het karakter uit en wat verbloemt hij daar tegelijkertijd mee?
Werken met Anne-Minke is een feestje. Ze heeft van nature de eigenschap om je volledig op je gemak te voelen bij haar, waardoor je vleugels krijgt en er duizend deuren opengaan.
Naast erover praten, maakt Anne-Minke graag gebruik van improvisatie, zodat je de rol die je speelt beter leert begrijpen en de scène waarin je staat nog meer van jou gaat zijn. Maar ze zet deze improvisaties ook in om juist zichzelf te laten verrassen door haar spelers. Anne-Minke gaat met een open blik het proces in en legt samen met jou de zoektocht af. Een avontuur van lang geleden, maar wat ik nooit meer zal vergeten. Want daar is voor mij de liefde voor het vak pas echt begonnen.’
Rosa da Silva, actrice:
‘De voorstelling IEDEREEN NARCISSUS raakte mij heel erg. De combinatie van de tekst, het spel en het toneelbeeld op locatie was prachtig. Ik vind het heel knap dat je als regisseur deze thematiek zo weet vorm te geven met jongeren! Je kon echt merken dat het hun eigen verhalen en ervaringen waren, waar Anne-Minke een geweldig script van heeft gemaakt.’
Isa Zwart, student Toneelschool ArtEZ Arnhem:
‘Anne-Minke is een hele goede en vertrouwde regisseur om mee samen te werken. Ze luistert naar je als individu en probeert bij iedereen het beste eruit te halen. Je kan bij haar lachen, huilen en jezelf zijn. En ze zorgt er ook nog eens voor dat er een suuuper vet stuk komt te staan!’
Julia Dubbelboer, student Toneelschool ArtEZ Arnhem:
‘Anne-Minke werkt heel precies, wat ik erg fijn vind. Ik heb heel veel van haar geleerd. Gelaagdheid in spel, boodschap/gevoel overbrengen en realisatie dat alles wat je doet op een podium een reden heeft. Het was heel fijn om met haar te werken!’
Ilona Kevelham (producent Zwolse Stadsproductie):
‘Anne-minke is oprecht nieuwsgierig naar wie je bent en wat jou drijft. Ze weet in korte tijd cohesie te creëeren binnen een groep, waarbij ze de kracht van het individu niet uit het oog verliest. Ze daagt hen gezamenlijk en zichzelf continu uit om het maximale uit jezelf te halen’.
Angela Nieuwveld (Theatergroep Puur):
‘Ik vind het fijn om Anne-Minke als regisseur bij onze amateurclub te hebben.
Ze heeft oog voor alle spelers en laat iedereen in zijn waarde. Ze is duidelijk en kan haar boodschap goed verwoorden. Er is altijd mogelijkheid voor inbreng en meedenken. Als ze iets geen goed idee vindt zal ze dat zeggen en ook uitleggen waarom. Ze heeft duidelijk voor ogen waar ze naar toe wil met een stuk en is ook in staat om ons mee te nemen daar naartoe. Ze is enthousiast, creatief, professioneel en prettig in omgang. ‘
Hoe ik werk
Schrijver
De personages in de stukken die ik schrijf lopen vaak vast; de eigenaardigheden die ze hebben botsen met de eigenaardigheden van andere personages. Ze pluizen zichzelf uit of staan juist helemaal niet open voor zelfreflectie, maar hebben zeker wel een mening over de andere personages.
Humor speelt een belangrijke rol in mijn schrijven, maar ik zoek daarnaast juist ook de kwetsbare, rauwe kanten op.
Ik houd van onverwachte wendingen en van het opzoeken van spanningsvelden, bijvoorbeeld door te zorgen voor informatie-achterstand bij ofwel de personages ofwel het publiek.
Steeds vaker speelt poëzie een rol in mijn schrijven. In de vorm van een liedtekst of door een personage een gedicht als monoloog te laten brengen. De stukken die ik schrijf zijn gelaagd; er zit meer achter de personages dan in eerste instantie lijkt. En ik zoek maatschappelijke thema's op zonder het wijzende vingertje; nooit belerend (alsjeblieft niet!) maar vanuit de humor, het rauwe, het ongemak benaderd.
Want dat we allemaal Geen Idee hebben, dat mag best grappig en ontroerend tegelijk zijn. Op het toneel en, laten we wel wezen, in het dagelijks leven ook.
Regisseur
De stukken die ik regisseer schrijf ik tegenwoordig eigenlijk altijd zelf, of in samenwerking met een groep.
Mijn regie kenmerkt zich door fysiek spel te combineren met tekst en waarachtigheid. Ik neem tijd met de spelers voor onderzoek van het thema en analyse van de tekst. Waarom staat er wat er staat? Wat zegt dat over de personages en hoe ze zich tot elkaar verhouden? Wat zegt de thematiek over jou? Dit maakt het spel gelaagder; je hoort de subtekst in de dingen die de personages zeggen. Je ziet dat de acteurs weten wat ze spelen. Dat de voorstelling eigen voelt, 'van hen is'.
Vaak werk ik ook met persoonlijke verhalen van de acteurs, zij zijn dan 'het materiaal'. Hieruit ontstaan montage-voorstellingen; geen verhaal van A-Z, maar fragmenten die vanuit een eenzelfde thematiek op zo'n manier achter elkaar gezet zijn dat het wel als een geheel voelt.
In het fysieke spel van de acteurs zoek ik vaak de absurdistische kant op, als tegenhanger. Hierin ontstaat de humor of juist een kwetsbare, rauwe kant van spel. Een bepaalde betekenis overbrengen door het te stileren in plaats van het de personages te laten zeggen. Ik zoek afwisseling in tekst en beeldtaal, om zo de voorstelling dynamisch te maken.
Docent
Als docent vind ik het persoonsvormende aspect van theater ontzettend belangrijk. Welke plek neem jij in de wereld in, in de klas? Hoe kijk jij tegen bepaalde thema's aan?
Dit doe ik bijvoorbeeld door toneelstukken te behandelen met grote thema's. Door de personages in het stuk en de thematiek te analyseren, gaat het automatisch ook over de leerling zelf. Kan je begrijpen waarom een personage op een bepaalde manier handelt? Waar ontstaan de misverstanden? Wat maakt de personages kwetsbaar?
Vervolgens komt de stap hoe je deze analyse overbrengt naar de speelvloer. Want hoe doe je dat? Waar loop je misschien zelf in vast? Dit maakt de leerlingen soms kwetsbaar. Juist door ze wél die scène te laten spelen die ze eng vinden, waar ze door een persoonlijke blokkade moeten, doorbreken ze iets en komen ze verder in spel. En door dit te overwinnen in een veilige sfeer, leert de leerling veel over zichzelf en kan er meer zelfvertrouwen ontstaan.
Ik leer ze dat er wederzijds vertrouwen kan ontstaan, als jij je kwetsbaar durft op te stellen. Dat dit vertrouwen een meerwaarde heeft in het spelen van een scène, van een toneelstuk. Dat je door die kwetsbaarheid de emoties van je personages van binnenuit kan laten komen. Dat dit niet gevaarlijk is, dat je elkaar ervoor nodig hebt. Soms voel ik mij in die context meer een coach dan een theaterdocent, omdat ik de waarachtigheid van de leerling dan veel belangrijker vind dan een geloofwaardige scène spelen. Het gaat voor mij dan veel meer over het leven dan over een toneelstuk. Terwijl dan grappig genoeg, als het lukt, juist de mooiste scènes ontstaan. Uiteraard gaat dit alles gepaard met het aanleren van elementair spel: de technieken van het gebruik van je lijf, je stem en je mimiek. Maar laat ik vooral niet vergeten dat spelplezier een grote rol speelt in mijn lessen! Want een scène kan nog zo ingeleefd gespeeld worden; als er geen spelplezier vanaf straalt, wordt het gortdroog. Dus lekker knallen met die hap